Soạn bài đây mùa thu tới cho học sinh hiệu quả

Mùa thu, với vẻ đẹp nên thơ và câu chuyện cảm xúc sâu lắng, luôn là nguồn cảm hứng dạt dào cho các nhà thơ. Trong đó, bài thơ "Đây mùa thu tới" của Xuân Diệu nổi bật với những nét vẽ tình thu đầy tinh tế và sâu sắc. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu một cách toàn diện về tác giả, tác phẩm và những giá trị nghệ thuật đặc sắc trong bài thơ này.

I. Tác giả Xuân Diệu

Quê quán và gia đình

• Xuân Diệu, tên thật là Nguyễn Xuân Diệu, sinh ngày 2 tháng 2 năm 1916 tại Can Lộc, Hà Tĩnh. Ông xuất thân từ một gia đình nhà nho, điều này đã ảnh hưởng rất lớn đến tư duy và phong cách sáng tác của ông.

Tính cách và sự nghiệp

• Là một nhà thơ nổi bật trong phong trào Thơ Mới, Xuân Diệu được biết đến với tâm hồn nhạy cảm, lãng mạn và sự khát khao mãnh liệt với cuộc sống. Ông thao thức với những cảm xúc, rung động trước vẻ đẹp của thiên nhiên, tình yêu và cuộc sống.

Đặc trưng thơ ca

• Thơ của Xuân Diệu thường dạt dào tình cảm, không chỉ về tình yêu mà còn về thời gian, tuổi trẻ và cái bóng của cái chết. Ông được coi là nhà thơ "mới nhất" trong số các nhà thơ Mới, nhấn mạnh vào cá tính và cảm nhận cá nhân.

II. Tìm hiểu tác phẩm "Đây mùa thu tới"

1. Thể loại

• "Đây mùa thu tới" thuộc thể loại thơ bảy chữ, với nhịp điệu nhẹ nhàng, trầm bổng.

2. Xuất xứ và hoàn cảnh ra đời

• Bài thơ được in trong tập "Thơ thơ" (1933 - 1938), một trong những tác phẩm đầu tay của Xuân Diệu, nơi ông bộc lộ rõ nét cảm xúc và tư duy sáng tạo.

3. Phương thức biểu đạt

• Bài thơ mang phong cách biểu cảm, thể hiện những cảm xúc sâu lắng và tinh tế của tác giả về mùa thu.

4. Bố cục

• Bài thơ được chia thành bốn phần:

- Khổ 1: Cảm nhận của nhà thơ về mùa thu khi mới đến. - Khổ 2: Hình ảnh khu vườn trong tiết thu. - Khổ 3: Cảnh vật và không gian của mùa thu. - Khổ 4: Không gian thu rộng lớn và những suy tư về cuộc sống.

5. Giá trị nội dung

• Bài thơ là một bức tranh tuyệt đẹp về mùa thu với những nét tinh tế, đồng thời phản ánh nỗi buồn và sự cô đơn của con người qua thời gian.

6. Giá trị nghệ thuật

• Xuân Diệu sử dụng bút pháp tả cảnh ngụ tình, nghệ thuật nhân hóa, và sáng tạo trong cách tổ chức lời thơ, xây dựng hình ảnh. Ông kết hợp nhuần nhị giữa truyền thống thơ phương Đông và sự đổi mới trong thơ phương Tây.

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm

1. Ba khổ thơ đầu

a. Khổ 1

• Hình ảnh thiên nhiên được thể hiện qua rặng liễu "dìu hiu đứng chịu tang", với sắc màu của lá vàng phai nhạt. Đây không chỉ là hình ảnh thực mà còn là ẩn dụ cho tâm trạng buồn bã của tác giả.

b. Khổ 2

• Khổ thơ thứ hai thể hiện sự chuyển biến của mùa thu với sắc đỏ và những cành hoa rụng, dường như thời gian đang lặng lẽ trôi đi. Hình ảnh "lá rũa màu xanh" gợi cảm giác u ám, gợi lên những suy tư về sự tàn phai của sắc đẹp và cuộc sống.

c. Khổ 3

• Ở khổ này, không chỉ có cảnh vật mà còn có sự biến chuyển của vũ trụ. Hình ảnh "nàng trăng tự ngẩn ngơ" đã nhân hóa không gian thu, tạo nên cảm giác man mác, vừa gần gũi vừa xa xăm.

2. Khổ thơ cuối

• Tác giả sử dụng hình ảnh mây mù, chim bay đi để tạo nên một không gian u ám và cảm giác chia ly. Hình ảnh người thiếu nữ ngồi tựa cửa, nhìn xa xăm gợi lên những tâm tư chất chứa, sự mơ hồ trong tâm trí. Tất cả đều hòa quyện thành nỗi buồn thẳm sâu không lối thoát.

IV. Đọc tác phẩm "Đây mùa thu tới"

Đoạn thơ tiêu biểu

"Đây mùa thu tới" Xuân Diệu đã tạo dựng hình ảnh mùa thu với những câu thơ giàu hình ảnh và cảm xúc. Bài thơ mở ra bằng hình ảnh rặng liễu "đìu hiu" như một cô gái buồn bã, thể hiện sự biệt ly và nỗi cô đơn khi mùa thu về.

V. Văn mẫu phân tích bài thơ

Mùa thu, không chỉ là thời khắc thiên nhiên chuyển mình mà còn là thời điểm tâm tư của con người. Trong bài thơ, Xuân Diệu đã diễn tả khát vọng và nỗi buồn qua những hình ảnh thơ độc đáo.

Mở bài văn mẫu

• Mỗi mùa thu đều mang một vẻ đẹp riêng, và chính vẻ đẹp này đã trở thành nguồn cảm hứng cho không ít thi nhân. Và trong cả mảng màu sắc nghệ thuật ấy, Xuân Diệu đã thổi hồn vào mùa thu qua "Đây mùa thu tới" bằng một tâm hồn nhạy cảm, dạt dào yêu thương nhưng cũng đầy những u buồn đảm lấp.

Kết luận

Bài thơ "Đây mùa thu tới" không chỉ là một tác phẩm tiêu biểu của Xuân Diệu mà còn là một phần không thể thiếu trong kho tàng văn học Việt Nam. Thông qua bài thơ, chúng ta không chỉ cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn cảm nhận được tâm tư, nỗi khắc khoải của con người trước sự trôi chảy của thời gian. Sự kết hợp giữa nghệ thuật và cảm xúc đã tạo nên một tác phẩm gợi nhớ và sâu sắc, để lại ấn tượng trong lòng độc giả.