Dân quân tự vệ và vai trò trong an ninh địa phương

Dân quân tự vệ là một trong những lực lượng quan trọng trong công cuộc bảo vệ Tổ quốc, đóng góp vào sức mạnh quốc phòng của đất nước. Qua bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về dân quân tự vệ, tiêu chuẩn tham gia, cũng như các vấn đề liên quan khác.

1. Dân quân tự vệ là gì?

Theo Luật Dân quân tự vệ 2019, dân quân tự vệ là lực lượng vũ trang quần chúng, không thoát ly sản xuất và công tác, được tổ chức tại địa phương. Dân quân tự vệ có thể được tổ chức ở các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, đơn vị sự nghiệp và tổ chức kinh tế. Hiện nay, dân quân tự vệ được chia thành 5 thành phần chính:

• Dân quân tự vệ tại chỗ: Lực lượng này hoạt động tại các thôn, ấp, bản, làng, cũng như tại các cơ quan, tổ chức.
• Dân quân tự vệ cơ động: Đây là lực lượng thực hiện nhiệm vụ trên các địa bàn theo quyết định của cấp có thẩm quyền.
• Dân quân thường trực: Lực lượng này hoạt động tại các địa bàn trọng điểm về quốc phòng.
• Dân quân tự vệ biển: Lực lượng này có nhiệm vụ bảo vệ các hải đảo và vùng biển Việt Nam.
• Dân quân tự vệ chuyên ngành: Bao gồm các lực lượng như phòng không, pháo binh, trinh sát, thông tin, công binh, phòng hóa, y tế.

2. Độ tuổi và thời hạn thực hiện nghĩa vụ tham gia Dân quân tự vệ trong thời bình

Độ tuổi tham gia

Theo quy định tại Điều 8 Luật Dân quân tự vệ 2019, công dân Việt Nam sẽ tham gia vào lực lượng dân quân tự vệ khi đáp ứng độ tuổi sau:

• Nam: Từ đủ 18 tuổi đến hết 45 tuổi.
• Nữ: Từ đủ 18 tuổi đến hết 40 tuổi.
• Đối với những người tình nguyện tham gia, độ tuổi có thể được kéo dài thêm: đến 50 tuổi đối với nam và 45 tuổi đối với nữ.

Thời hạn thực hiện nghĩa vụ

Thời gian thực hiện nghĩa vụ tham gia Dân quân tự vệ được quy định như sau:

• Dân quân tự vệ tại chỗ, cơ động, biển: 04 năm.
• Dân quân thường trực: 02 năm.

Thời hạn này có thể được kéo dài căn cứ vào yêu cầu, nhiệm vụ quốc phòng, nhưng không vượt quá 02 năm. Quyết định kéo dài thời hạn này thuộc thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc cấp huyện.

3. Tiêu chuẩn đi Dân quân tự vệ năm 2023

Để được tuyển chọn tham gia vào lực lượng dân quân tự vệ, công dân cần đáp ứng các tiêu chuẩn quy định tại Điều 10 Luật Dân quân tự vệ 2019:

• Lý lịch rõ ràng: Không có tiền án, tiền sự.
• Chấp hành nghiêm đường lối, chính sách: Cần có thái độ tích cực trong việc thực hiện các chủ trương của Đảng và Nhà nước.
• Sức khỏe tốt: Phải có giấy xác nhận sức khỏe từ y tế cấp xã trở lên. Các trường hợp không đủ sức khỏe sẽ không được tuyển chọn, ví dụ như nghiện ma túy hay nhiễm HIV/AIDS.

Riêng đối với dân quân thường trực, yêu cầu sức khỏe phải đạt loại 1, 2, 3 theo kết luận của cơ sở y tế cấp huyện trở lên.

4. Trường hợp tạm hoãn, miễn đi Dân quân tự vệ

Trường hợp tạm hoãn

Theo Điều 11 Luật Dân quân tự vệ 2019, các công dân có thể được tạm hoãn nghĩa vụ tham gia Dân quân tự vệ trong các trường hợp sau:

• Phụ nữ mang thai hoặc nuôi con dưới 36 tháng tuổi.
• Nam giới một mình nuôi con dưới 36 tháng tuổi.
• Không đủ sức khỏe thực hiện nhiệm vụ.
• Có vợ hoặc chồng là quân nhân, công chức đang phục vụ trong Quân đội hoặc Công an.
• Lao động duy nhất trong hộ nghèo, hộ cận nghèo hoặc người phải nuôi dưỡng thân nhân không còn khả năng lao động.

Trường hợp miễn

Các công dân có thể được miễn thực hiện nghĩa vụ tham gia Dân quân tự vệ trong các trường hợp sau:

• Vợ, chồng, con của liệt sĩ.
• Vợ, chồng, con của thương binh, bệnh binh có tỷ lệ suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
• Người đang làm công tác cơ yếu.

5. Khi nào được công nhận hoàn thành nghĩa vụ tham gia Dân quân tự vệ?

Công dân sẽ được công nhận đã hoàn thành nghĩa vụ tham gia Dân quân tự vệ trong các trường hợp sau:

• Đã phục vụ đủ thời hạn quy định.
• Hoàn thành nghĩa vụ nhưng còn trong độ tuổi theo quy định, sẽ được quản lý để sẵn sàng mở rộng lực lượng nếu cần.
• Dân quân thường trực đã hoàn thành nghĩa vụ quân sự tại ngũ.

Kết luận

Dân quân tự vệ là một lực lượng có vai trò hết sức quan trọng trong công tác bảo vệ Tổ quốc. Việc hiểu rõ về các quy định, tiêu chuẩn và nghĩa vụ liên quan đến lực lượng này không chỉ giúp các công dân nắm bắt thông tin cần thiết mà còn nâng cao ý thức trách nhiệm trong việc tham gia bảo vệ an ninh, trật tự tại địa phương. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin đầy đủ và hữu ích về dân quân tự vệ và tiêu chuẩn tham gia trong năm 2023. Hãy chia sẻ bài viết này để mọi người cùng biết đến những quy định quan trọng này!