Đồng Tháp Mười mùa nước nổi - Tác giả tác phẩm Ngữ văn 6 - Cánh diều

I. Tác giả

1. Tiểu sử

Nhà thơ Văn Công Hùng sinh năm 1958 tại thành phố Thanh Hóa, hiện nay ông đang sinh sống tại thành phố Pleiku, Gia Lai và thành phố Hồ Chí Minh. Ông bắt đầu sự nghiệp viết văn, viết báo và làm thơ từ năm 1981. Văn Công Hùng là một trong những hội viên tích cực của nhiều tổ chức văn học nghệ thuật Việt Nam như Hội Nhà văn Việt Nam, Hội Nhà báo Việt Nam và Hội Văn Nghệ dân gian Việt Nam. Ông từng giữ chức Tổng biên tập Tạp chí Văn nghệ Gia Lai và là Ủy viên Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khóa VIII.

2. Sự nghiệp văn học

a. Quan niệm sáng tác

Văn Công Hùng có một quan niệm sáng tác rất sâu sắc: "Viết không bao giờ là trò chơi, mà là cuộc vật lộn khổ sở, là nghiệp đeo đẳng suốt đời. Chữ không làm cho người no, nhưng cho ta cảm giác bình an và như thế là hạnh phúc. Nhiều hay ít là do tài năng từng người, nhưng được một câu thơ một bài báo có ích là mong mỏi của tôi, người viết."

b. Tác phẩm tiêu biểu

• Bến đợi (Thơ, 1992)
• Hát rong (Thơ, 1999)
• Ngựa trắng bay về (Trường ca, 2002)
• Hoa tường vi trong mưa (Thơ, 2003)
• Mắt cao nguyên (Tản văn và phóng sự, 2006)
• Gõ chiều vào bàn phím (2007)
• Lời Vĩnh cửu (2007)
• Đêm không màu (2009)
• 6-8 Văn Công Hùng (2010)
• Vòm trời khác (2012)
• Cầm nhau mà đi (2016)

c. Giải thưởng văn học

Ông đã nhận được nhiều giải thưởng văn học danh giá như:

• Giải nhì thơ tỉnh Gia Lai năm 1985
• Giải C Uỷ ban toàn quốc Liên hiệp các Hội văn học nghệ thuật Việt Nam năm 2002
• Tặng thưởng cuộc thi thơ tạp chí Sông Hương năm 2001-2003
• Giải A giải thưởng văn học nghệ thuật Gia Lai lần thứ nhất 2000-2005

II. Tác phẩm: Đồng Tháp Mười mùa nước nổi

1. Thể loại

Tác phẩm thuộc thể loại ký.

2. Hoàn cảnh sáng tác

Tác phẩm này được in trên Báo Văn nghệ, số 49, tháng 12/2011.

3. Phương thức biểu đạt

Tác phẩm được viết theo phương thức tự sự, thể hiện những trải nghiệm cá nhân của tác giả trong chuyến tham quan Đồng Tháp Mười.

4. Tóm tắt tác phẩm

Tác giả có dịp được người bạn của mình, nhà văn Hữu Nhân, dẫn dắt tham quan Đồng Tháp Mười và khám phá những vẻ đẹp nổi bật tại đây. Ông đã trình bày nhiều khía cạnh của vùng đất này, từ giá trị của lũ đối với đời sống người dân, vẻ đẹp của vườn quốc gia Tràm Chim, cho đến những món ăn đặc sản như cá linh kho ngót và bông điên điển xào tôm. Bên cạnh đó, tác giả cũng đã chiêm ngưỡng vẻ đẹp của sen Đồng Tháp và những đặc sắc của khu di tích Gò Tháp. Cuối cùng, ông dành những cảm xúc tốt đẹp về thành phố Cao Lãnh, nơi trẻ trung và hiện đại.

5. Bố cục tác phẩm

Tác phẩm được chia thành ba phần:

• Phần 1: Từ đầu đến “chiêm ngưỡng nhiều”: Nói về nước lũ và con đường ở Đồng Tháp Mười.
• Phần 2: Tiếp theo đến “mênh mông Đồng Tháp Mười”: Đề cập đến đồ ăn và loài hoa đặc trưng của Đồng Tháp Mười.
• Phần 3: Còn lại: Trình bày về di tích và tính cách con người ở Đồng Tháp Mười.

6. Giá trị nội dung tác phẩm

Qua văn bản "Đồng Tháp Mười mùa nước nổi", tác giả đã kể về trải nghiệm của bản thân khi đến vùng đất Đồng Tháp Mười. Đây là một chuyến đi thú vị, giúp ông tìm hiểu thêm về cảnh vật, thiên nhiên và con người nơi đây.

7. Giá trị nghệ thuật của tác phẩm

• Thể loại: Tác phẩm thuộc thể loại du ký, ghi lại trải nghiệm về một vùng đất mới.
• Ngôn ngữ: Sử dụng ngôn ngữ sâu sắc và chi tiết, thể hiện sự đa dạng của các vùng miền.

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm "Đồng Tháp Mười mùa nước nổi"

1. Vẻ đẹp thiên nhiên ở Đồng Tháp Mười

Lũ

• Là nguồn sống của cư dân miền sông nước.
• Mang phù sa, tôm cá về, làm nên một nền văn hóa đồng bằng.
• Nếu không có lũ, sẽ thiếu nước ngọt nghiêm trọng, phèn nổi lên nhiều và đậm.

Kênh rạch

• Đóng vai trò quan trọng trong việc thông thương, lấy nước, lấy đất đắp đường.
• Hình thành một hệ thống kênh rạch rộng lớn, đầy bản sắc.

Rừng Tràm Chim

• Những cây tràm kết thành rừng và chim dày đặc thành vườn.
• Chiều tối, hàng vạn chim lớn bé rợp cả khoảng trời.

Sen

• Là biểu tượng của cái đẹp tự nhiên.
• Bạt ngàn sen chen giữa rừng chàm, khoe sắc hồng giữa bùn đất.
• Sen vươn lên giữa nắng, gió phương Nam, tự tin khoe sắc.

Từ những miêu tả này, người đọc có thể cảm nhận được vẻ đẹp hùng vĩ và tươi đẹp của thiên nhiên tại Đồng Tháp Mười.

2. Những nét đặc biệt trong cuộc sống của con người ở Đồng Tháp Mười

Món ăn đặc trưng

• Món ăn nơi đây chủ yếu là cá linh và bông điên điển.
• Đặc biệt, món cá linh kho tộ và bông điên điển xào tôm là những món ăn nổi bật.
• Tác giả thể hiện sự trân trọng khi thưởng thức những món này.

Khu di tích Gò Tháp

• Khu di tích Gò Tháp rộng khoảng 5.000 mét vuông, cao hơn 5 mét so với mực nước biển.
• Nơi đây từng khai quật được một di tích nền gạch cổ có tuổi đời khoảng 1.500 năm và được công nhận là di tích quốc gia.
• Là nơi hoạt động của các vị anh hùng trong lịch sử chống thực dân và cứu nước.

Con người Đồng Tháp Mười

• Người dân nơi đây vui vẻ, hiền lành và năng động, sống hài hòa với dòng chảy của nước.
• Thành phố Cao Lãnh là một hình ảnh trẻ trung, hiện đại, với gu kiến trúc độc đáo.

Tất cả những đặc điểm này tôn vinh cuộc sống gắn bó mật thiết với thiên nhiên của người dân Đồng Tháp Mười.

3. Tình cảm và cảm xúc của tác giả khi trải nghiệm vẻ đẹp nơi đây

Tác giả Văn Công Hùng thể hiện nhiều cảm xúc phong phú trong hành trình trải nghiệm. Ông có người đồng hành thạo đường, đó là nhà văn Hữu Nhân, người đã giúp ông khám phá những điều thú vị nơi đây. Từ sự ngỡ ngàng về khái niệm tràm chim cho đến sự tiếc nuối khi không có nhiều thời gian để tìm hiểu, tác giả đã thể hiện tình yêu thương và sự trân trọng đối với vùng đất này. Ông cũng cảm nhận được sự choáng ngợp trước vẻ đẹp kiêu hãnh của sen Đồng Tháp, và khép lại cuộc hành trình bằng những cảm xúc mãnh liệt về thành phố, cuộc sống về đêm trước khi ra về.

Kết luận

Tác phẩm "Đồng Tháp Mười mùa nước nổi" không chỉ mang đến cho người đọc những trải nghiệm sống động về một vùng đất đặc sắc mà còn bộc lộ tình cảm sâu sắc của tác giả đối với thiên nhiên và con người nơi đây. Qua từng trang viết, Văn Công Hùng đã truyền tải thành công vẻ đẹp của vùng Đồng Tháp Mười, đưa người đọc đắm chìm trong không gian thiên nhiên và những nét văn hóa đặc trưng của nơi này. Để tìm hiểu thêm về các tác giả và tác phẩm khác trong Ngữ văn 6, bạn có thể tham khảo các bài viết như "Thời thơ ấu của Hon - da", "Nguyên Hồng - nhà văn của những người cùng khổ", và "Thánh Gióng - tượng đài vĩnh cửu của lòng yêu nước". Những tác phẩm này không chỉ giúp bạn mở rộng kiến thức về văn học mà còn mang đến những bài học quý giá về cuộc sống và văn hóa Việt Nam.