Đau quặn bụng: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng ngừa

Cơn đau bụng quặn từng cơn là tình trạng mà nhiều người gặp phải trong cuộc sống hàng ngày. Mặc dù đây không phải là một bệnh lý độc lập, nhưng nó có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe tiềm ẩn liên quan đến dạ dày và ruột. Nếu bạn đang tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa cơn đau bụng quặn, hãy cùng chúng tôi khám phá chi tiết trong bài viết này.

Cơn đau bụng quặn từng cơn là gì?

Cơn đau bụng quặn là hiện tượng co thắt của các cơ ở vùng bụng, dạ dày hoặc ruột. Những cơn co thắt này có thể diễn ra từ nhẹ đến nặng, mang lại cảm giác đau đớn và khó chịu cho người bệnh. Chúng có thể xuất hiện đột ngột và thường kéo dài trong thời gian ngắn, nhưng cũng có thể tái phát nhiều lần.

Nguyên nhân gây cơn đau bụng quặn từng cơn

1. Căng cơ thành bụng

Cơn đau bụng quặn có thể xuất phát từ việc căng cơ thành bụng do hoạt động thể lực nặng, đặc biệt là các động tác gập bụng. Những người thường xuyên tập thể dục không đúng cách có nguy cơ cao gặp phải tình trạng này.

2. Mất nước

Tình trạng mất nước làm cơ thể thiếu hụt các chất điện giải, dẫn đến co thắt cơ, trong đó có cơ trong dạ dày. Căng thẳng, nóng bức hay hoạt động thể lực quá mức có thể khiến cơ thể mất nước nhanh chóng.

3. Đầy hơi, chướng bụng

Khi dạ dày bị đầy hơi, cơ thể sẽ cố gắng tống xuất hơi ra ngoài, gây ra các cơn co thắt ở ruột. Điều này không chỉ gây ra cảm giác khó chịu mà còn có thể dẫn đến đau quặn bụng.

4. Bệnh viêm ruột

Các bệnh lý như bệnh Crohn và viêm loét đại tràng gây co thắt cơ ở ruột, dẫn đến cơn đau quặn bụng. Đây là những bệnh lý mạn tính, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người bệnh.

5. Hội chứng ruột kích thích

Hội chứng ruột kích thích (IBS) thường gây ra các cơn đau quặn bụng và cảm giác khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Nguyên nhân gây ra hội chứng này vẫn chưa được xác định rõ.

6. Viêm dạ dày và viêm dạ dày - ruột

Tình trạng viêm ở dạ dày hoặc ruột non có thể dẫn đến cơn đau quặn bụng, kèm theo triệu chứng đầy bụng, tiêu chảy và buồn nôn.

7. Viêm đại tràng nhiễm khuẩn

Một số loại vi khuẩn như Clostridium, Salmonella và E.coli có thể gây viêm đại tràng, dẫn đến cơn đau quặn bụng do tình trạng viêm và kích thích.

8. Viêm ruột và viêm đại tràng do thiếu máu cục bộ

Thiếu máu nuôi ruột có thể gây ra tình trạng viêm đại tràng, dẫn đến các cơn co thắt ở ruột.

9. Táo bón

Khi bị táo bón, áp lực trong lòng ruột tăng lên và gây ra tình trạng giãn ruột, dẫn đến co thắt cơ.

10. Liệt ruột

Liệt ruột có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ nhiễm trùng đến lối sống lười vận động. Điều này gây ra tình trạng căng đầy dịch và khí ở ruột, gây ra cơn đau.

11. Liệt dạ dày

Liệt dạ dày chủ yếu xảy ra ở bệnh nhân đái tháo đường, làm giảm hoặc mất hoàn toàn nhu động dạ dày, dẫn đến cơn co thắt, đặc biệt sau khi ăn.

12. Cơn đau quặn bụng trong thai kỳ

Cơn đau quặn bụng cũng rất phổ biến ở phụ nữ mang thai. Trong hầu hết các trường hợp, nguyên nhân không nghiêm trọng, nhưng nếu có các triệu chứng khác, thai phụ cần đi khám.

Các triệu chứng đi kèm khi đau quặn bụng

Cơn đau bụng quặn thường đi kèm với nhiều triệu chứng khác, bao gồm:

• Chướng bụng, ợ hơi
• Buồn nôn và nôn
• Cảm giác đau có thể kéo dài từ vài phút đến vài giờ
• Màu và mùi phân bất thường
• Sốt
• Mệt mỏi, khó thở, chóng mặt
• Nữ giới có thể bị tiết dịch ở âm đạo hoặc chảy máu kinh
• Thay đổi thói quen đại tiểu tiện, như tiêu chảy hoặc táo bón

Chẩn đoán cơn đau quặn bụng

Chẩn đoán cơn đau bụng quặn thường bắt đầu bằng việc người bệnh mô tả triệu chứng. Bác sĩ sẽ thực hiện thăm khám lâm sàng và khai thác bệnh sử để xác định nguyên nhân. Các xét nghiệm bổ sung như xét nghiệm máu, siêu âm bụng hoặc CT-SCAN cũng có thể được yêu cầu để có chẩn đoán chính xác hơn.

Điều trị cơn đau quặn bụng

1. Các biện pháp chăm sóc tại nhà

Có một số biện pháp đơn giản tại nhà có thể giúp cải thiện tình trạng đau bụng quặn:

• Nhiệt liệu pháp: Sử dụng nhiệt để thư giãn các cơ có thể giảm đau hiệu quả.
• Massage: Nhẹ nhàng massage vùng bụng để giảm co thắt.
• Uống trà hoa cúc: Loại trà này giúp thư giãn dạ dày và giảm cơn co thắt.
• Bổ sung chất điện giải: Khi mất nước, cần bù lại chất điện giải kịp thời.
• Sử dụng thuốc giảm đau: Có thể dùng ibuprofen hoặc acetaminophen, nhưng nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước.
• Thuốc kháng axit: Giúp giảm axit dạ dày, làm giảm viêm.
• Nghỉ ngơi: Giảm việc tập thể dục nặng để các cơ có thời gian hồi phục.

2. Can thiệp y tế

Nếu cơn đau kéo dài hoặc nghiêm trọng hơn, việc đến bệnh viện là cần thiết. Bác sĩ sẽ tiến hành các bước điều trị tùy theo nguyên nhân gây ra cơn đau, bao gồm:

• Sử dụng kháng sinh cho vi khuẩn gây viêm
• Thuốc aminosalicylate cho viêm loét đại tràng
• Corticosteroid cho các trường hợp nặng
• Thuốc chống co thắt cho hội chứng ruột kích thích

Phòng ngừa cơn đau bụng quặn từng cơn

Để giảm thiểu nguy cơ bị đau bụng quặn, bạn nên chú ý đến các yếu tố sau:

• Vận động hợp lý: Tập thể dục đúng cách, không quá sức.
• Uống đủ nước: Cung cấp đủ nước cho cơ thể mỗi ngày.
• Chế độ ăn uống: Điều chỉnh chế độ ăn để hạn chế các thực phẩm gây đầy hơi và viêm dạ dày.
• Tránh rượu bia: Hạn chế sử dụng đồ uống có cồn.
• Hạn chế thực phẩm cay và nhiều dầu mỡ: Những thực phẩm này có thể gây kích thích dạ dày.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu gặp phải các triệu chứng sau, bạn nên đi khám ngay:

• Nôn mửa không ngừng
• Rối loạn nhu động ruột
• Đau dữ dội, đặc biệt là đau ngực
• Cơn đau kéo dài hoặc tái phát liên tục
• Sốt cao
• Khó thở hoặc hụt hơi
• Cơn đau gây cản trở cho sinh hoạt hằng ngày

Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa (BVĐK Tâm Anh TP.HCM) và Khoa Ngoại Tổng hợp (BVĐK Tâm Anh Hà Nội) là những địa chỉ uy tín để thăm khám và điều trị các bệnh lý đường tiêu hóa. Đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại sẽ giúp bạn nhận được sự chăm sóc tốt nhất. Cơn đau bụng quặn từng cơn có thể gây nhiều khó chịu trong cuộc sống hàng ngày. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe của mình. Nếu cơn đau trở nên nghiêm trọng, hãy nhanh chóng tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia y tế để có phương pháp điều trị kịp thời và hiệu quả.