Viêm phế quản phổi: Nguyên nhân và đối tượng nhiễm bệnh

1. Khái niệm bệnh viêm phế quản phổi

Phế quản là hệ thống đường dẫn khí kết nối từ khí quản cho đến vùng phế nang (hay còn gọi là nhu mô phổi). Trong phế quản, lớp sẽ phân ra thành nhiều nhánh dẫn khí nhỏ gọi là tiểu phế quản. Khi kết hợp với những phế nang, chúng hình thành nên phổi. Các phế nang là nơi thực hiện quá trình trao đổi oxy và carbon dioxide giữa phổi và các mạch máu.

Viêm phế quản phổi là bệnh lý nhiễm trùng có thể ảnh hưởng đến cấu trúc của vùng phế quản và vùng phế nang trong cơ quan hô hấp này. Bệnh nổi bật với tình trạng viêm khu trú từng mảng nằm xung quanh vùng phế quản, có thể tác động đến một hoặc nhiều thùy phổi trong cùng một lúc.

Người mắc bệnh sẽ gặp khó khăn trong việc thực hiện chức năng trao đổi khí ở phổi, dẫn đến các vấn đề hô hấp nghiêm trọng. Trong một số trường hợp, tình trạng bệnh có thể tiến triển tới mức hình thành các ổ áp xe (túi chứa mủ) bên trong nhu mô phổi. Hơn nữa, nếu không được kiểm soát, nhiễm trùng có thể lan rộng tới các vùng lân cận như khoang màng phổi hoặc gây nhiễm trùng huyết, ảnh hưởng xấu đến toàn bộ cơ thể. Viêm phế quản phổi thường gặp ở trẻ em dưới 2 tuổi và người cao tuổi trên 65 tuổi.

2. Những nguyên nhân gây bệnh phổ biến

Một trong những nguyên nhân chính gây ra bệnh viêm phế quản phổi là các loại vi khuẩn. Một số tên tuổi tiêu biểu có thể kể đến như:

• Vi khuẩn Staphylococcus aureus
• Vi khuẩn Klebsiella pneumoniae
• Vi khuẩn Streptococcus pneumoniae
• Vi khuẩn Haemophilus influenzae tuýp B
• Vi khuẩn Pseudomonas aeruginosa
• Vi khuẩn Acinetobacter baumannii

Bên cạnh vi khuẩn, bệnh cũng có thể do virus hoặc nấm gây ra, tuy nhiên tỷ lệ này khá thấp. Mức độ nguy hiểm của các tác nhân này thường cao hơn nhiều so với vi khuẩn. Viêm phế quản phổi do nấm Aspergillus fumigatus đã được phát hiện từ lâu, trong khi virus SARS-CoV-2, gây đại dịch toàn cầu, cũng là một nguyên nhân dẫn đến tình trạng viêm phế quản phổi với nhiều biến chứng nguy hiểm.

Các nguyên nhân gây bệnh này có thể lây lan qua đường hô hấp. Khi người bệnh ho hoặc hắt hơi, họ tạo ra nhiều hạt nhỏ chứa mầm bệnh trong không khí, khiến những người xung quanh dễ mắc bệnh khi hít phải. Những giọt dịch này sẽ cư trú ở khu vực mũi, họng và hầu họng, sau đó xâm nhập sâu hơn vào đường hô hấp và gây bệnh. Triệu chứng của bệnh còn có thể xảy ra do hệ thống miễn dịch tấn công các tác nhân gây viêm.

3. Những đối tượng dễ bị nhiễm bệnh

Có nhiều đối tượng có nguy cơ cao bị nhiễm bệnh viêm phế quản phổi, bao gồm:

• Trẻ em dưới 2 tuổi: Đây là nhóm đối tượng dễ bị nhiễm bệnh nhất. Hệ miễn dịch của trẻ nhỏ chưa phát triển hoàn chỉnh, khiến chúng dễ mắc phải các bệnh lý đường hô hấp.

• Người cao tuổi trên 65 tuổi: Hệ miễn dịch suy yếu theo tuổi tác, làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

• Người hút thuốc lá hoặc uống rượu bia quá nhiều: Những thói quen này làm tổn thương hệ hô hấp và tăng nguy cơ nhiễm trùng.

• Người dùng kháng sinh trước đó: Những người sử dụng thuốc này có nguy cơ cao do sự phát triển của các loại vi khuẩn kháng thuốc.

• Người vừa phẫu thuật hoặc bị chấn thương nặng: Cơ thể yếu đuối hơn sau phẫu thuật hoặc chấn thương, dễ bị nhiễm trùng.

• Người mắc bệnh hô hấp trên: Như cảm lạnh, cúm có thể dẫn đến viêm phế quản phổi nếu không được điều trị kịp thời.

• Người có bệnh lý mạn tính: Như COPD, xơ nang, hen phế quản có nguy cơ cao hơn.

• Người mắc bệnh lý khác: Ví dụ như đái tháo đường, suy tim, suy gan.

• Người có hệ miễn dịch yếu: Như bệnh nhân HIV, các bệnh lý tự miễn làm giảm khả năng chống lại nhiễm trùng.

• Người đang điều trị các bệnh khác: Thông qua thuốc ức chế miễn dịch như hóa trị ung thư, thuốc chống thải ghép, thuốc corticosteroid.

Các đối tượng này cần thực hiện biện pháp phòng ngừa để tránh tình trạng nhiễm trùng, đặc biệt khi tiếp xúc với người bị viêm phế quản phổi, vì bệnh rất dễ lây nhiễm.

4. Bệnh viêm phế quản phổi nguy hiểm như thế nào?

Viêm phế quản phổi nếu không được điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là ở trẻ em và người cao tuổi, cũng như những người có sức đề kháng yếu. Bệnh có thể dẫn đến tình trạng suy hô hấp, đe dọa tính mạng người bệnh.

Đánh giá mức độ nguy hiểm của bệnh

Những người mắc bệnh viêm phế quản phổi nếu không được điều trị đúng cách có thể gặp phải các biến chứng sau:

• Suy hô hấp: Xuất hiện khi quá trình trao đổi khí ở phổi suy giảm, nhiều trường hợp cần sử dụng máy thở để hỗ trợ.

• Hội chứng suy hô hấp cấp tính (ARDS): Biến chứng nặng có thể đe dọa tính mạng.

• Nhiễm trùng huyết: Tác nhân gây bệnh xâm nhập vào máu, dẫn đến nguy cơ tổn thương các cơ quan và có thể gây suy đa tạng.

• Áp xe phổi: Viêm phổi không được điều trị có thể hình thành các ổ áp xe trong phổi.

Tóm lại, chứng viêm phế quản phổi có thể để lại nhiều biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe. Đây cũng là nguyên nhân khiến nhiều trẻ em dưới 5 tuổi tử vong. Do đó, việc thăm khám định kỳ và kịp thời là vô cùng cần thiết để hạn chế biến chứng và bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.

Cơ sở y tế lý tưởng bạn có thể tham khảo là Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC. Bệnh viện quy tụ đội ngũ chuyên gia, bác sĩ hàng đầu cùng Trung tâm Xét nghiệm đạt chuẩn ISO 15189:2012 và CAP. Hệ thống máy chẩn đoán hình ảnh hiện đại như MRI, CT, X-quang đảm bảo cho việc chẩn đoán chính xác.

Người bệnh có bất kỳ dấu hiệu nào của bệnh viêm phế quản phổi có thể liên hệ ngay với bệnh viện qua số điện thoại 1900 56 56 56 để được tư vấn và đặt lịch khám. Đội ngũ tổng đài viên sẽ hỗ trợ bạn 24/7.