Chùa Quán Sứ một trong những ngôi chùa linh thiêng bậc nhất đất Hà Thành

Giới thiệu về chùa Quán Sứ

Chùa Quán Sứ là một trong những ngôi chùa nổi tiếng và linh thiêng bậc nhất tại Hà Nội. Với lịch sử dài hơn 500 năm, chùa không chỉ là nơi thờ tự mà còn là một biểu tượng văn hóa, tâm linh của người dân Hà Thành. Ngôi chùa được hình thành từ hoạt động ngoại giao giữa Việt Nam và các nước lân bang, mang trong mình nhiều giá trị lịch sử và văn hóa đáng trân trọng.

Nguồn gốc lịch sử

Hình thành từ hoạt động ngoại giao

Chùa Quán Sứ được xây dựng vào thế kỷ 15 tại thôn An Tập, phường Cổ Vũ, tổng Tiền Nghiêm (sau đổi thành tổng Vĩnh Xương), huyện Thọ Xương cũ. Trước khi ngôi chùa được xây dựng, khu vực này đã có một số gian nhà tranh dùng làm nơi tế thần cầu an, được gọi là xóm An Tập. Vào thời vua Lê Thế Tông (1573 - 1599), các nước lân bang như Chiêm Thành và Ai Lao thường cử sứ giả sang triều cống Việt Nam. Để tạo điều kiện thuận lợi cho các sứ thần, triều đình đã cho dựng một tòa nhà gọi là Quán Sứ. Trong khuôn viên này, một ngôi chùa đã được xây dựng để sứ thần có nơi hành lễ. Mặc dù nhà Quán Sứ không còn tồn tại, nhưng chùa Quán Sứ vẫn tồn tại và phục vụ nhu cầu tín ngưỡng của người dân.

Những giai đoạn phát triển

Vào đầu thời Nguyễn, chùa Quán Sứ được sửa sang lại để làm nơi lễ bái cho quân nhân ở đồn Hậu Quân gần đó. Khi quân đội rút đi, ngôi chùa được trả lại cho dân làng. Năm 1934, khi Tổng hội Phật giáo Bắc Kỳ được thành lập, chùa Quán Sứ được chọn làm trụ sở Trung ương. Năm 1942, chùa đã được xây dựng lại theo bản thiết kế của hai kiến trúc sư Nguyễn Ngọc Ngoạn và Nguyễn Xuân Tùng.

Kiến trúc chùa Quán Sứ

Chùa Quán Sứ mang trong mình sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại. Kiến trúc của chùa được thiết kế với sự tôn nghiêm, tạo nên không gian linh thiêng cho các hoạt động tín ngưỡng.

Các hạng mục chính của chùa

• Tam quan: Là cổng chính của chùa, thường có ba tầng mái, nằm giữa là lầu chuông.
• Chính điện: Tòa chính điện nằm trên nền cao, hình vuông, xung quanh có hành lang. Điện Phật được bài trí tôn nghiêm với các pho tượng lớn được thếp vàng lộng lẫy.
• Các tượng Phật: Tầng cao nhất đặt tượng Tam thế Phật, tầng kế tiếp là tượng Phật A-di-đà cùng với các tượng Quan Thế Âm và Đại Thế Chí. Dưới đó là tượng Phật Thích Ca cùng với hai bên là A-nan-đà và Ca-diếp.

Chùa cũng được trang trí với nhiều hình ảnh và biểu tượng phong phú, mang đến cho du khách cảm giác thanh tịnh và bình yên.

Nhà thờ Tổ và các gian thờ phụ

Nhà thờ Tổ nằm phía sau chính điện, nơi thờ Lịch Đại Tổ Sư của Phật giáo Việt Nam. Ngoài ra, chùa còn có gian thờ Thiền sư Minh Không và một số nhân vật lịch sử quan trọng khác. Đặc biệt, vào Đại lễ Phật Đản lần thứ 2594, chùa Quán Sứ đã tổ chức lễ Thượng Kỳ lá cờ Phật giáo thế giới, thể hiện vai trò quan trọng của ngôi chùa trong cộng đồng Phật giáo.

Bức tượng Đại Trưởng lão Hòa thượng Thích Thanh Tứ

Ý nghĩa của bức tượng

Gian Quan Âm của chùa Quán Sứ hiện đang trưng bày pho tượng Đại Trưởng lão Hòa thượng Thích Thanh Tứ, nguyên Phó Chủ tịch Hội đồng trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Pho tượng có kích thước như người thật, được chế tác tại Thái Lan với tỷ lệ 1:1. Những sợi tóc trên pho tượng đều là tóc thật của Hòa thượng, tạo nên sự gần gũi và chân thực cho bức tượng.

Tiểu sử của Đại Trưởng lão

Đại Trưởng lão Hòa thượng Thích Thanh Tứ, thế danh là Trần Văn Long, sinh năm 1927 tại thôn Miêu Nha, xã Song Mai, huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên. Ông xuất thân trong một gia đình nông dân nghèo và từ nhỏ đã có duyên với Phật pháp. Năm 12 tuổi, ông được thụ giáo với Hòa thượng Thích Thanh Hồ và nhanh chóng trở thành một người có đạo hạnh và trí tuệ. Hòa thượng đã tích cực tham gia các hoạt động cách mạng và có nhiều đóng góp cho Hội Phật giáo Cứu quốc trong kháng chiến chống Pháp. Sau năm 1954, ông cũng tham gia vào việc phục hồi các hoạt động Phật sự của Phật giáo miền Bắc, vận động thành lập Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

Kết luận

Chùa Quán Sứ không chỉ là một ngôi chùa với kiến trúc độc đáo mà còn là nơi lưu giữ nhiều giá trị văn hóa, lịch sử và tâm linh. Qua bao thăng trầm của lịch sử, chùa vẫn đứng vững như một biểu tượng của niềm tin và tâm linh của người dân Hà Nội. Với sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại, chùa Quán Sứ vẫn luôn là điểm đến lý tưởng cho những ai tìm kiếm sự thanh tịnh và bình yên trong cuộc sống. Ngôi chùa này không chỉ thu hút Phật tử mà còn là điểm đến của du khách thập phương, góp phần làm phong phú thêm bức tranh văn hóa tâm linh của Việt Nam. Chính vì vậy, chùa Quán Sứ xứng đáng được biết đến và gìn giữ như một di sản văn hóa quý giá của dân tộc.