[Chi tiết] Chúc ngon miệng tiếng Nhật và những điều cần biết

Gửi đến nhau lời chúc là một nghi thức không thể thiếu trước khi dùng bữa của người Nhật Bản. Trong câu chúc này còn mang hàm ý vô cùng sâu sắc nữa đấy. Cùng GoJapan tìm hiểu tất cả những điều thú vị về câu nói “Itadakimasu” - chúc ngon miệng tiếng Nhật trong bài viết dưới đây nhé!

Chúc ngon miệng trong tiếng Nhật là gì?

Người Nhật trước mỗi bữa ăn thường nói Itadakimasu kèm theo hành động chắp tay đầy kính cẩn. Đây chính là câu “chúc ngon miệng” trong tiếng Nhật mà chúng ta đang tìm hiểu, và thực ra nó còn mang ý nghĩa là “xin phép được dùng bữa” hoặc “cảm ơn vì bữa ăn” nữa đó.

Ý nghĩa của Itadakimasu

Itadakimasu có nghĩa cơ bản là nhận, lấy (cách nói khiêm tốn). Cụm từ này được sử dụng trước khi ăn bởi vì đó là lúc bạn nhận lấy thức ăn. Hiểu theo cách nôm na nhất, Itadakimasu mang hàm ý là “Tôi rất cảm kích và xin được khiêm nhường nhận lấy bữa ăn này”. Vì vậy, nói Itadakimasu trước bữa ăn là một phần quan trọng trong nghi thức văn hóa Nhật Bản. Thông thường, mọi người trên bàn ăn sẽ cùng nhau nói Itadakimasu như một dấu hiệu bắt đầu dùng bữa, nhưng cũng không hiếm thấy có người ăn một mình vẫn nói câu này.

Ý nghĩa đằng sau câu chúc ngon miệng

Nguồn gốc của Itadakimasu

Thật đáng ngạc nhiên nhưng việc nói Itadakimasu trước bữa ăn không phải là một nghi thức lâu đời ở Nhật Bản. Nó bắt đầu từ thời Meiji (1913) và chỉ lưu truyền trong giới quý tộc - tầng lớp được xem là có học và sang trọng. Sau Thế chiến thứ hai, nhận thấy ý nghĩa tốt đẹp của Itadakimasu, Nhật Bản đã bắt đầu phổ biến việc sử dụng nó đến toàn dân, như dạy học sinh mẫu giáo đồng thanh hô “Itadakimasu” trước bữa ăn.

Tầm quan trọng của việc thể hiện lòng biết ơn

Itadakimasu không chỉ là một câu chúc ngon miệng đơn thuần mà còn là lời cảm ơn và sự kính cẩn lặng lẽ thông qua khiêm nhường ngữ của từ Itadaku - nghĩa gốc là “đặt lên đầu”. Trong văn hóa Nhật, cái gì ở cao đều đẹp, đều quý nên hành động nâng lên đầu là mức độ cao nhất của sự quý trọng. Tại sao chúng ta phải thể hiện sự quý trọng với bữa ăn mình đã mất công nấu nướng, hay bỏ tiền ra mua? Bởi vì với người Nhật, ăn không chỉ là việc hưởng thụ, mà còn là sự cho đi. Bất kể thức ăn của bạn là mặn hay chay, trước khi đặt lên đĩa, nó đã từng là một sinh mệnh sống động (inochi). Để duy trì sự sống cho con người, một sinh mệnh khác buộc phải hy sinh. Vòng tuần hoàn này cũng tương tự như chuỗi thức ăn trong lý luận phương Tây, từ đó tạo nên vận động không ngừng của thế giới.

Cam kết không bỏ phí thức ăn

Bắt đầu bữa ăn bằng Itadakimasu có nghĩa là cam kết không bỏ phí thức ăn, vì rất nhiều sinh mạng đã phải từ bỏ cuộc sống để tạo nên một bữa ăn cho bạn. Việc bỏ thừa lại thức ăn bị người Nhật coi là thiếu tôn trọng. Văn hóa Nhật Bản cũng có một câu nói để nhấn mạnh tầm quan trọng của thức ăn:

"Có 7 vị thần sống trong mỗi hạt gạo."

Như chúng ta đã thấy, lòng biết ơn của Itadakimasu vươn ra ngoài bàn ăn và đi vào cả cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Bất cứ thứ gì bạn nhận được, dù là một chiếc mũ, một công việc hay một chuyến đi đến sân bay, hãy nhận nó với sự trân trọng. Bởi vì cốt lõi của Itadaku là sự biết ơn về những điều bạn đã được cho và quyết tâm tận dụng tối đa những gì bạn có.

Đối tượng mà Itadakimasu hướng tới

Như chúng ta đã nói ở trên, Itadakimasu không chỉ đơn giản là lời chúc ngon miệng trước bữa ăn mà hàm ý bên trong là lời cảm ơn và quý trọng. Vậy lời cảm ơn và sự quý trọng đó hướng tới đối tượng nào đây?

Nguyên liệu tự nhiên

Trước hết, Itadakimasu biết ơn đến những sinh vật đã hy sinh để tạo ra bữa ăn cho bạn. Đó có thể là thịt cá nhưng cũng có thể là hạt gạo trong bát cơm, hạt đậu nành trong nước tương, thậm chí chỉ là một hạt muối mè. Nếu đã xuất hiện trên trái đất này, vạn vật đều có sự sống và cần được tôn trọng, biết ơn khi sử dụng. Khi nói Itadakimasu, người Nhật cũng tự nhắc nhở mình phải ăn thật ngon và ăn cho hết, nếu không sẽ là một sự xúc phạm với những sinh mệnh tự nhiên kia. Vì thế câu này cũng được dịch nôm na là “Tôi sẽ ăn thật ngon ạ!” và “Chúc ngon miệng.”

Người góp phần làm ra món ăn

Dĩ nhiên, để thịt cá và rau củ trở thành món ăn ngon, không thể không có yếu tố con người. Nói “Itadakimasu” trước bữa ăn cũng nhắc nhở chúng ta phải hướng đến những đóng góp vô hình ấy. Hãy tưởng tượng, một chú cá phải trải qua nhiều khó khăn thế nào để đến được bàn ăn của bạn. Từ lòng biển đến tàu đánh cá, từ tàu đánh cá ra chợ, rồi từ chợ tới nhà hàng hoặc bàn ăn gia đình. Quá trình ấy là thành quả lao động của hàng trăm con người mà bạn không biết tên, nhưng nếu không có họ, bạn chẳng thể nào có nổi một bữa ngon. Itadakimasu còn là lời cảm ơn đến những người nông dân, ngư dân, bán hàng, người vận chuyển, … trong hệ thống khổng lồ của xã hội loài người.

Người thiết đãi bữa ăn

Cuối cùng, đừng bao giờ quên biết ơn những điều tốt đẹp ngay trước mặt. Khi tới nhà ai và được thiết đãi, điều đầu tiên bạn phải nói trước bữa ăn chính là Itadakimasu, với ý nghĩa rất đơn giản và thực tế: Cảm ơn đã cho tôi thức ăn, tôi sẽ kính trọng và ăn thật ngon. Dĩ nhiên, sự kính trọng này không chỉ hướng đến gia chủ, mà còn dành cho người bán hàng và đầu bếp ở nhà hàng nữa. Miễn là có ai nấu ăn cho bạn, thì đó đã là một sự “cho” cần phải khắc ghi trong lòng.

Nghi thức chúc ngon miệng trước khi ăn

Nhập gia tùy tục, nếu bạn có ý định sang Nhật Bản học tập làm việc hay chỉ đơn giản là có hưng thú tìm hiểu về văn hóa Nhật Bản thì hãy ghi nhớ nghi thức Itadakimasu (chúc ngon miệng/ thể hiện sự biết ơn) như sau. Về cơ bản, nghi thức này bao gồm 4 bước:

• Chắp tay vào nhau
• Nói “Itadakimasu”
• Cúi đầu nhẹ
• Cầm đũa lên và bắt đầu ăn

Song thực tế cách bạn thực hiện sẽ phụ thuộc vào tình huống và những người bạn đang ăn cùng.

Các tình huống thực hiện Itadakimasu

Lịch sự

Trong những buổi tiệc trang trọng, việc chắp tay và cúi đầu nhẹ là rất quan trọng để thể hiện sự tôn trọng đối với bữa ăn.

Thông thường

Trong những bữa ăn hàng ngày với bạn bè hoặc gia đình, bạn có thể thực hiện một cách tự nhiên hơn mà không cần quá chú trọng vào từng động tác.

Thân mật

Khi ăn với người thân hoặc bạn bè thân thiết, bạn có thể thoải mái hơn trong cách thể hiện nhưng vẫn nên giữ nguyên câu chúc “Itadakimasu”.

Kết luận

Với ý nghĩa sâu sắc và văn hóa phong phú của mình, câu chúc "Itadakimasu" không chỉ đơn thuần là một lời chúc ngon miệng mà còn là một cách thể hiện lòng biết ơn đối với thức ăn, những sinh mệnh đã hy sinh và những người đã làm ra bữa ăn. Qua bài viết này, hy vọng bạn đã hiểu thêm về tầm quan trọng của câu nói này trong văn hóa Nhật Bản và có thể áp dụng nó trong cuộc sống hàng ngày của mình. Nếu bạn có hứng thú với tiếng Nhật, GoJapan cung cấp khóa học thử N4, N5 miễn phí dưới đây, nhấn vào để học thử nhé!